Τι διδαχτήκαμε από τον Κοτζιά ;

Στις 05/04/16 είδε το φως της δημοσιότητας η συνομιλία του Κοτζιά με έναν νεαρό που διαμαρτυρόταν εντόνως για τις πολιτικές της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Σ’ αυτήν ο Κοτζιάς απαντά στον νεαρό, όχι νηφάλια και με επιχειρήματα, όπως οφείλει να κάνει, αν μη τι άλλο, ένας πανεπιστημιακός καθηγητής, αλλά μ’ ένα κοφτό «Σκάσε μαλάκα», υπενθυμίζοντας μάλιστα στο «παλιόπαιδο» που τόλμησε να του ασκήσει ανελέητη κριτική ότι εκείνος έχει κάνει φυλακή για την αντιστασιακή του δράση. Ορμώμενος από το περιστατικό αυτό θα ήθελα να γράψω κάποιες σκέψεις σχετικά με την περίπτωση Κοτζιά.   

Ο Κοτζιάς είναι γνωστός σε όσους έχουν ασχοληθεί στοιχειωδώς με τα κοινά. Ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του «δημόσιο διανοούμενο» (σύμφωνα πάντα με τα δικά του λόγια στην εκπομπή του Γ. Σαχίνη «Αντιθέσεις» στις 30/11/12 στα λεπτά 12.49-12.51). Η αλήθεια είναι ότι για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του υπήρξε καθοδηγητής, θεωρητικός και εκπαιδευτικός (αντίστοιχα στο ΚΚΕ και μετέπειτα στο πανεπιστήμιο). Το συγγραφικό του έργο έχει αναμφίβολα ενδιαφέρον, όπως επίσης και η σειρά βιβλίων «Αναστοχασμός», την οποία διηύθυνε στο παρελθόν. Στο παρόν σημείωμα, όμως, θα σταθώ στο ύστατο μάθημα του Νίκου Κοτζιά. Ένα μάθημα, το οποίο πιθανότατα δεν είχε σκοπό να μας διδάξει, αλλά παρ’ όλα αυτά προκύπτει αβίαστα αν καλοσκεφθείς την φαινομενική αναντιστοιχία μεταξύ των αντι-μνημονιακών γραπτών του και των μνημονιακών πολιτικών που υπηρετεί με πρωτοφανή ζήλο. Παραμένει, όπως θα δείξω, δάσκαλος. Αλλά όχι όπως το εννοεί ο ίδιος.

Το κάνω λιανά. Η περίπτωση Κοτζιά μας μαθαίνει (ακόμη και σε όσους δεν ήξεραν την προτέρα πολιτική του διαδρομή) να διακρίνουμε τους ακίνδυνους βερμπαλισμούς από τις πραγματικά επαναστατικές  (και επικίνδυνες για το σύστημα εξουσίας και εκμετάλλευσης) θέσεις στα επίδικα ζητήματα των καιρών μας.

Μετά την συντριβή της τακτικής του ΣΥΡΙΖΑ, είναι πλέον πρόδηλο ακόμη και στον πιο αδαή, ότι η μοναδική διαχωριστική γραμμή που ξεχωρίζει τα πολιτικά στρατόπεδα στην Ελλάδα είναι η ΟΝΕ, η ΕΕ και το δημόσιο χρέος. Όλα τα υπόλοιπα, που κατά καιρούς προκύπτουν στα ΜΜΕ είναι στάχτη και αποπροσανατολισμός.

Έχοντας το παραπάνω κριτήριο ως εργαλείο, μπορούμε να δούμε με ευκολία πότε ένας αρθρογράφος, ένας πολιτικός, ένα στοχαστής, κοκ, διατυπώνει πραγματικά ριζοσπαστικές απόψεις και πότε χρησιμοποιεί λεκτικά πυροτεχνήματα για να εντυπωσιάσει τους απρόσεκτους και τους εύπιστους. Ας δώσω, λοιπόν, επ’ αφορμής των πρόσφατων ύβρεων Κοτζιά, κάποια παραδείγματα από την εργογραφία του τελευταίου ως επίρρωση των προειρημένων.

• Το 2013 εκδόθηκε το βιβλίο του Κοτζιά με τίτλο «Ελλάδα, αποικία χρέους. Ευρωπαϊκή Αυτοκρατορία και Γερμανική Πρωτοκαθεδρία» από τις εκδόσεις Πατάκη. Στο βιβλίο αυτό, ο συγγραφέας, παραθέτει πληθώρα στοιχείων, τα οποία πέραν πάσης αμφιβολίας, τεκμηριώνουν ότι η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε μια ιδιότυπη αποικία, σε μια «αποικία χρέους», κάτω από την επικυριαρχία του «Ευρωπαϊκού Αυτοκρατορικού Τριγώνου», το οποίο, σύμφωνα με τις αναλυτικές κατηγορίες του Κοτζιά, αποτελείται από το έθνος-κράτος της Γερμανίας, τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών και τις υπερεθνικές επιχειρήσεις και παγκόσμιες αγορές στον τομέα των χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων («Ελλάδα, αποικία χρέους. Ευρωπαϊκή Αυτοκρατορία και Γερμανική Πρωτοκαθεδρία». Εκδόσεις Πατάκη, δεύτερη έκδοση, 2013. Σελίδες 70-72, 298-305, 417-421).  
• Σε άλλο του βιβλίο, που εκδόθηκε παλιότερα, το 2012, με τίτλο «Η Πολιτική Σωτηρίας Ενάντια στην Τρόικα. Κρίση κυριαρχίας και δημοκρατίας – Κοινωνία και πολιτική διέξοδος», χαρακτηρίζει τα κόμματα του μνημονίου ως εκφραστές του σύγχρονου ραγιαδισμού και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το έλλειμμα δημοκρατίας στην μνημονιακή Ελλάδα («Η Πολιτική Σωτηρίας Ενάντια στην Τρόικα. Κρίση κυριαρχίας και δημοκρατίας – Κοινωνία και πολιτική διέξοδος». Εκδόσεις Λιβάνη, 2012. Σελίδες 122-127, 303-511).
• Στο πιο πρόσφατο βιβλίο του (2014), με τίτλο «Πατριωτισμός και Αριστερά. Κοινωνικοί και Πολιτισμικοί Αγώνες ως προς τον Πατριωτισμό και τον Διεθνισμό», αποσαφηνίζει την διαφορά μεταξύ του (πατριωτικού) διεθνισμού από την μία και του (νεοφιλελεύθερου) κοσμοπολιτισμού από την άλλη. Στην προσπάθεια του αυτή τονίζει την σημασία που έχει σήμερα ο πατριωτικός αγώνας απέναντι στο αμάλγαμα τρόικας και εγχώριας ολιγαρχίας. («Πατριωτισμός και Αριστερά. Κοινωνικοί και Πολιτισμικοί Αγώνες ως προς τον Πατριωτισμό και τον Διεθνισμό». Εκδόσεις Πατάκη, 2014. Σελίδες 81-106, 137-140).

Τα προαναφερθέντα περιγράφουν άριστα το πρόβλημα. Πρέπει, όμως, να συνοδευτούν και με μια πρόταση για την επίλυσή του. Τι μας πρότεινε, λοιπόν, μέσω των έργων του, ο Κοτζιάς ;

Αρχικά κατέστησε σαφές ότι η έξοδος της Ελλάδας από την ΟΝΕ και την ΕΕ, στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, ισοδυναμεί με την μετατροπή της σε Αλβανία επί Χότζα. Έπειτα ή μάλλον ως συνέχεια του παραπάνω, ερμήνευσε τις προτάσεις που προβλέπουν την έξοδο της Ελλάδας από την ζώνη του ευρώ και την ΕΕ, ως ΠΑΣΟΚικης φιλοσοφίας τακτικές εγκατάλειψης του πεδίου των μαχών Συνεπώς στη σκέψη του Κοτζιά οι υπερασπιστές του εθνικού νομίσματος είναι κάτι σαν ριψάσπιδες. Όταν μάλιστα οι υπερασπιστές της εξόδου δεν λαμβάνουν υπόψιν τους, κατά τον Κοτζιά, αφενός ότι η χώρα δεν έχει ισχυρή παραγωγική μηχανή και αφετέρου ότι το χρέος θα πολλαπλασιαζόταν ένεκα υποτιμημένου νομίσματος, τότε διαπράττουν μέγιστο ολίσθημα πολιτικής και επιστημονικής φύσεως που καθιστά την πρότασή τους ανεδαφική και επικίνδυνη. («Η Πολιτική Σωτηρίας Ενάντια στην Τρόικα. Κρίση κυριαρχίας και δημοκρατίας – Κοινωνία και πολιτική διέξοδος». Εκδόσεις Λιβάνη, 2012. Σελίδες 74-80).

Όπως βλέπουμε η διεξοδική και εύστοχη ανάλυση όσον αφορά στην αυτοκρατορική φύση της ΕΕ, στην αποικιοποίηση της Ελλάδας στο όνομα του δημοσίου χρέους, στο έλλειμμα δημοκρατίας, κοκ, δίνει τη θέση της στη λαθροχειρία και στη διαστρέβλωση. Και αυτό γιατί ο Κοτζιάς αντί να κάνει μια έντιμη πολεμική απέναντι στις διαφορετικές απόψεις, κακοποιεί την πρόταση εξόδου από ΟΝΕ και ΕΕ, θεωρώντας ως δεδομένο ότι το χρέος θα παραμείνει ως έχει, όταν κανένας από αυτούς που ο ίδιος αναφέρει (Λαπαβίτσας και Λαφαζάνης) δεν υποθέτει κάτι τέτοιο. Όταν μάλιστα έρχεται και η δαιμονοποίηση της εξόδου από την ΕΕ μέσω της επίκλησης του παραδείγματος της Αλβανίας, επιχειρείται να μεταδοθεί εμμέσως στον αναγνώστη το μήνυμα «έξοδος από ΕΕ = διεθνής απομόνωση = Αλβανοποίηση της Ελλάδας».

Η νοητική σύγχυση (ή μάλλον οι πραγματικές προθέσεις) του Κοτζιά σχετικά με το χρέος αναδεικνύεται περίτρανα μόλις συγκρίνουμε την παραπάνω αποθέωση του χρέους που ούτε συζήτηση δεν μπορεί να γίνει για διαγραφή του, με την θέση που ανέπτυξε ο ίδιος άνθρωπος στο επόμενο βιβλίο του, όπου αναφέρει τα εξής : «Το χρέος και η διευκόλυνση του είναι μια ευκαιρία και ένα πρόσχημα για να ασκεί η Γερμανία αυστηρή και στενή επιτήρηση στην οικονομική και όχι μόνο πολιτική της Ελλάδας. Για να της επιβάλλει περιορισμούς στην κυριαρχία. Για να διασφαλίζει προνομιακές συνεργασίες και αναθέσεις έργων σε γερμανικές εταιρείες, δεσμεύοντας πλουτοπαραγωγικούς πόρους, τα έσοδα των οποίων θα οδεύουν στην εξόφληση τοκοχρεολυσίων και κεφαλαίου. Με τη πολιτική που εφαρμόζει το Ευρωπαϊκό Αυτοκρατορικό Τρίγωνο φορτώνεται μια δανειακή σύμβαση με τρόπο που οδηγεί… στη μετατροπή της Ελλάδας σε αποικία χρέους.» («Ελλάδα, αποικία χρέους. Ευρωπαϊκή Αυτοκρατορία και Γερμανική Πρωτοκαθεδρία». Εκδόσεις Πατάκη, δεύτερη έκδοση, 2013. Σελίδα 391). Το χρέος, συνεπώς, όπως αναγνωρίζει ο Κοτζιάς, είναι ένας μοχλός, ένα υπερόπλο στη φαρέτρα της Γερμανίας και χρησιμοποιείται για την αποικιοποίηση της χώρας μας, αλλά ταυτόχρονα, σύμφωνα με τον ίδιο άνθρωπο, είναι αδύνατον να διαγραφεί !!

Με τέτοιο σκεπτικό, πού είναι λοιπόν το περίεργο στο ότι συμμετέχει σ’ ένα κόμμα που έφερε το χειρότερο μνημόνιο στην Ελλάδα, αφού βέβαια στέρησε την ελπίδα για αλλαγή και ανανέωση από τον ελληνικό πληθυσμό. Τι νομίζετε ότι είναι εμπόδιο το ότι αποκάλεσε το Κόμμα του Μνημονίου (κάθε κόμμα δηλαδή που εφαρμόζει μνημόνια) ως προωθητή του σύγχρονου ραγιαδισμού καθότι υποστηρίζει την οικιοθελή απεμπόληση της εθνικής μας κυριαρχίας, ενώ συμμετέχει σ’ αυτό και μάλιστα ως υπουργός εξωτερικών ; Ε καλά. Αυτά είναι λόγια. Μερικές κορώνες δεν έβλαψαν ποτέ κανέναν. Το ζήτημα είναι οι προτάσεις στα κομβικά θέματα της συγκυρίας να μην είναι απειλητικές για τους εγχώριους (πραγματικούς) κυβερνώντες και τους διεθνείς ιμπεριαλιστές - γύπες.    

Για όσους, λοιπόν, διάβαζαν προσεκτικά, εν προκειμένω τον Κοτζιά, και αγνοούσαν την φλογερή του ορολογία και πολεμική, εστιάζοντας στο δια ταύτα της πολιτικής λύσης που πρότεινε, η αναδίπλωση, η υποχώρηση και τελικά η σημερινή κατάντια, ήταν αναμενόμενες και αναπόφευκτες. Ακόμη και οι καλύτερες των προθέσεων αδυνατούν να δώσουν λύση υπέρ του ελληνικού λαού εντός της ευρωένωσης.

Σίγουρα πάντως δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε καλές προθέσεις στον Κοτζιά, όχι τόσο λόγω του περιστατικού με τον νεαρό, αλλά γιατί με το όνομα αυτού του «κυρίου» έχουν συνδεθεί εθνικοί εξευτελισμού και ανθρωπιστικές τραγωδίες. Μιλάω φυσικά για τον εθνικό διασυρμό που υπέστη η Ελλάδα όταν ο εν λόγω χόρευε και τραγουδούσε το «we are the world, we are the children» με τους υπουργούς εξωτερικών του ΝΑΤΟ, του οργανισμού δηλαδή των διεθνών μακελάρηδων που δεν έχουν αφήσει τίποτα όρθιο στον πλανήτη από την Κορέα μέχρι την Αίγυπτο, από την Τυνησία και το Μαρόκο μέχρι τη Νικαράγουα, από τη Γουατεμάλα μέχρι το Κογκό κι από το Βιετνάμ μέχρι τον Παναμά. Κυρίως, όμως, αναφέρομαι στην προσφυγική τραγωδία, που θα καταγραφεί στα χρονικά ως μια κατάμαυρη σελίδα στην ανθρώπινη ιστορία και η οποία βαραίνει αποκλειστικά τα κόμματα των μνημονίων, του «μένουμε Ευρώπη» πάση θυσία ακόμη και αν η ΕΕ είναι ένα ρατσιστικό και ναζιστικό σφαγείο, των success stories της κοινωνικής γενοκτονίας και του σύγχρονου ΤΙΝΑ (There is no Alternative).   

Μετά από αυτά ο συγκεκριμένος άνθρωπος, ο Κοτζιάς, είναι τόσο απαξιωμένος και μικρός στα μάτια του λαού μας, που δεν αξίζει να ασχοληθώ περαιτέρω με το διανοητικό του έργο και  με τις αντιφάσεις της σκέψης του, παρότι κάτι τέτοιο θα είχε πιθανότατα ενδιαφέρον. Στο μόνο που θα σταθώ είναι στη λανθασμένη θεώρηση του Κοτζιά όσον αφορά στο έθνος και στη δημοκρατία, όταν ουσιαστικά απουσιάζει από την συλλογιστική του η έννοια της επανάστασης. 

Η επανάσταση του λαού επιτρέπει την άσκηση της συντακτικής εξουσίας του για τη παραγωγή νέου Συντάγματος, ως έκφραση της εξουσίας ενός συλλογικού επαναστατικού υποκειμένου, του έθνους, που αναγορεύεται σε θεματοφύλακα και εγγυητή αφενός όλων των εξουσιών που πηγάζουν από αυτό και αφετέρου της δημοκρατίας. Συνεπώς η επανάσταση συγκροτεί την πολιτική ενότητα του έθνους (Στέφανος Δημητρίου. «Δημοκρατία και λαϊκή κυριαρχία. Ο δημοκρατικός πατριωτισμός». Τετράδια πολιτικού διαλόγου, έρευνας και κριτικής, τεύχος 64, 2014. σελίδες 71-72).  Εξ ου και η ανάγκη συντακτικής εθνοσυνέλευσης για την εγκαθίδρυση δημοκρατίας στη χώρα μας.

Επιπλέον τα έθνη ιστορικά γεννήθηκαν ουσιαστικά από τον αγώνα για αντιπροσωπευτική διακυβέρνηση. Η ανάδυση των εθνών είναι στενά συνυφασμένη με τα δημοκρατικά ιδανικά της περιόδου αυτής και αποτελούν ύψιστες αξίες μας σήμερα (Michael Mann. «Οι πηγές της κοινωνικής εξουσίας. Η ανάδυση των τάξεων και των εθνών-κρατών. 1760-1914». Εκδόσεις Πόλις, 2009. σελίδα 289).

Όλα αυτά απουσιάζουν από το σκεπτικό του Κοτζιά, παρότι οι λέξεις δημοκρατία (συχνά δε άμεση δημοκρατία), πατρίδα, έθνος, κοκ, παρελαύνουν συχνά και χρησιμοποιούνται σε σημείο λεκτικού πληθωρισμού τους.

Όπως και να χει καταλήγουμε αβίαστα στα εξής: Δεν αρκεί  να χαρακτηρίζεις τους αποικιοκράτες που φοράνε την προβιά των συμμάχων-εταίρων ως «Ευρωπαϊκό Αυτοκρατορικό Τρίγωνο». Δεν αρκεί επίσης να στηλιτεύεις μόνο στο χαρτί και στα λόγια τον ραγιαδισμό των κομμάτων του μνημονίου, ειδικά όταν συμμετέχεις στο κόμμα και στη κυβέρνηση που έφερε το χειρότερο (από τα μνημόνια). Όπως επίσης δεν αρκεί να ομνύεις στο όνομα της δημοκρατίας και δη της άμεσης δημοκρατίας, γενικά και αόριστα. Τελικά δεν είναι από μόνη της αρκετή ούτε η αναφορά στην ανάγκη πατριωτικού αγώνα κατά τα πρότυπα του ένδοξου ΕΑΜ. Όλα αυτά πρέπει να συνοδευτούν και από την πραγματικά δημοκρατική και επαναστατική λύση των καιρών μας, που είναι το τρίπτυχο:

1. Μη-αναγνώριση και διαγραφή του δημοσίου χρέους και σεισάχθεια (διαγραφή) των μικρομεσαίων ιδιωτικών χρεών.
2. Έξοδος από την ευρωζώνη και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να σταματήσει η μνημονιακή καταιγίδα και για να ανακτήσουμε την εθνική μας κυριαρχία, ως προϋπόθεση οποιασδήποτε πολιτικής υπέρ του λαού. 
3. Δημοκρατία μέσα από νέο σύνταγμα, με νέους εκλογικούς νόμους βασισμένους στην απλή αναλογική και με την τιμωρία των ενόχων για την ελληνική τραγωδία ώστε να αποκατασταθεί το κοινό περί δικαίου αίσθημα.

Αυτή είναι η πραγματική διαχωριστική γραμμή. Όποιος υιοθετεί, τουλάχιστον, τα παραπάνω ανήκει στο στρατόπεδο που διεξάγει τον αγώνα για την εθνική και την κοινωνική απελευθέρωση της Ελλάδας. Την υλοποίηση των παραπάνω 3 προταγμάτων φοβούνται πραγματικά οι αποικιοκράτες δανειστές και η υπερεθνική ολιγαρχία του χρήματος. Γι’ αυτό έχουν δώσει τα ρέστα τους, μέσω των καναλιών και των εφημερίδων, για να μας πείσουν ότι όλη η συζήτηση περί μετάβασης στη δραχμή και διαγραφής του χρέους στο σύνολό του έχει κλείσει οριστικά και αμετάκλητα μετά την συνθηκολόγηση και την στροφή του ΣΥΡΙΖΑ.  

Τώρα, επομένως, που οι αυταπάτες σχετικά με την εύρεση λύσης υπέρ του λαού μέσα στην ΟΝΕ και την ΕΕ κατέρρευσαν,

τώρα που έπεσαν οι μάσκες και αποκαλύφθηκαν οι πολιτικοί απατεώνες και καιροσκόποι που υποδύονταν του επαναστάτες, για τους οποίους αρχές, αξίες και ιδεολογία ανέκαθεν ήταν απλά σημαίες ευκαιρίας για την πολιτική τους καριέρα,

τώρα που είναι σαφές σ’ όλο τον ελληνικό λαό ποιος είναι ο εχθρός, άρα και ποιον έχουμε να αντιμετωπίσουμε,

τώρα που - έστω και αδικαιολογήτως καθυστερημένα - δημοσιεύτηκαν οι επιστημονικές προτάσεις για το πώς θα γίνει η έξοδος από ΟΝΕ και ΕΕ και η μετάβαση στο δικό μας νόμισμα [1] ως αναγκαία συνθήκη για την εθνική ανεξαρτησία και για την δημοκρατία στην πατρίδα μας,

τώρα είναι η ώρα να απαλλαχτούμε από την μοιρολατρία και την ηττοπάθεια που μας κρατά καθηλωμένους στον καναπέ,

τώρα είναι η ώρα να εγκαταλείψουμε ιδεολογικές και μικροπολιτικές αγκυλώσεις που μας κρατούν περιχαρακωμένους και εμποδίζουν τη δημιουργία ενός πλατιού δημοκρατικού μετώπου που θα αγκαλιάζει όλα τα κόμματα και τις πολιτικές δυνάμεις στη βάση των 3 σημείων που παρέθεσα παραπάνω.      

Παραπομπές 

---

[1] 1) «Σχέδιο Κοινωνικής Αλλαγής και Εθνικής Ανασυγκρότησης για την Ελλάδα» των Κώστα Λαπαβίτσα- Χάινερ Φλάσμπεκ. Το νομικό παράρτημα του Πέτρου Μηλιαράκη. 2) «Ένα Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής για την Ελλάδα» του  Θεόδωρου Μαριόλη. 3) «Η επανάσταση του Grexit - Το σχέδιο» του Νίκου Ιγγλέση. Εκδόσεις Λιβάνης, 2015. 4) «Ανταγωνιστικές ερμηνείες και στρατηγικές εξόδου της ελληνικής κρίσης και το πρόβλημα της παραγωγικής ανασυγκρότησης» του Σταύρου Δ. Μαυρουδέα. Περιοδικό Ουτοπία, τεύχος 115, 2016. Σελίδες 25-44. 5) «Η οικονομική πολιτική του Grexit» του Νίκου Στραβελάκη. Περιοδικό Ουτοπία, τεύχος 115, 2016. Σελίδες 45-65.